Өнөө үед интернет нь бидний өдөр тутмын амьдралын салшгүй нэг хэсэг болж, байгууллага, хувь хүн бүр өөрийн вэбсайттай байх шаардлагатай болжээ. Тэгвэл “вэб хөгжүүлэлт” гэж юу вэ? Энэ нь вэбсайтыг төлөвлөх, бүтээх, хөгжүүлэх, ажиллуулах бүхий л үйл явц юм. Энэхүү нийтлэлээр бид вэб хөгжүүлэлтийн үндсэн ойлголтуудтай танилцах болно.
1. Вэб хөгжүүлэлт гэж юу вэ?
Вэб хөгжүүлэлт нь вэбсайт болон вэбд суурилсан аппликэйшнүүдийг бүтээх, засварлах, сайжруулах үйл ажиллагаа юм. Энэ нь хоёр үндсэн ангилалтай:
- Front-end хөгжүүлэлт: Хэрэглэгчийн харах болон харилцах хэсгийг хөгжүүлнэ.
- Back-end хөгжүүлэлт: Сервер, өгөгдлийн сан, логик, аюулгүй байдал гэх мэт арын хэсгийг хариуцна.
2. Front-end хөгжүүлэлтийн үндэс
Front-end хөгжүүлэлтийн зорилго бол хэрэглэгчдэд харагдах вэб интерфэйсийг гоё, ойлгомжтой, хариу үйлдэлтэй байлгах юм. Үндсэн технологиуд:
- HTML (HyperText Markup Language) – Вэб хуудсын бүтэц, агуулгыг тодорхойлно.
- CSS (Cascading Style Sheets) – Хуудасны загвар, өнгө, байрлал зэрэг стилийг удирдана.
- JavaScript – Хэрэглэгчтэй харилцах (interactive) боломжуудыг бий болгоно.
Түгээмэл framework-ууд:
- React.js
- Vue.js
- Angular
3. Back-end хөгжүүлэлтийн үндэс
Back-end хөгжүүлэлт нь хэрэглэгчийн оруулсан мэдээллийг боловсруулж, өгөгдлийн сантай холбож, сервер талын логикыг хариуцна.
Ашиглагддаг хэлүүд:
- Python (Django, Flask)
- JavaScript (Node.js)
- PHP
- Ruby
- Java
Өгөгдлийн сангууд:
- MySQL
- PostgreSQL
- MongoDB
4. Вэб сервер ба хостинг
Вэбсайтыг интернетэд байрлуулахын тулд:
- Вэб сервер (Apache, Nginx гэх мэт) хэрэгтэй.
- Домэйн нэр болон вэб хостинг үйлчилгээ авах шаардлагатай.
5. API ба RESTful үйлчилгээ
Хөгжүүлэгчид ихэвчлэн өгөгдлийг солилцохын тулд API ашигладаг. Түгээмэл хэрэглэгддэг хэлбэр нь REST API бөгөөд вэб аппликэйшнүүдийн дотоод болон гадаад холбоосыг бий болгодог.
6. Вэб хөгжүүлэлтийн давуу талууд
- Ажлын өргөн боломжууд
- Шинэлэг, бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх
- Уян хатан, байршлаас үл хамааран ажиллах нөхцөл
Дүгнэлт
Вэб хөгжүүлэлт бол технологийн эрин үед эрэлттэй, уян хатан чадваруудын нэг билээ. Хэрэв та энэ чиглэлд суралцаж эхлэх гэж байгаа бол HTML, CSS, JavaScript зэргээр эхэлж, аажмаар сервер болон өгөгдлийн сантай харьцах чадварыг хөгжүүлснээр вэб хөгжүүлэгч болох боломжтой.
Ашиглаж болох эх сурвалжууд:
MDN Web Docs (Mozilla)
- HTML, CSS, JavaScript-ийн албан ёсны гарын авлага
- Хаяг: https://developer.mozilla.org/
W3Schools
- Вэб хөгжүүлэлтийн суурь хичээлүүд
- Хаяг: https://www.w3schools.com/
